همگان معتقدند ، یکی از سالمترین ظروف برای خوردن غذا ظروف چینی است.در واقع ظروف چینی نوعی سرامیک است که برای طبخ و سرو غذا از زمان های خیلی گذشته مورد استفاده بوده است و همانطور که از نام این ظروف پیداست ، خاستگاه این ظروف کشور چین بوده است
معرفی ظروف چینی
به طور کلی ظروف چینی فراورده ای از صنعت سرامیک است که به منظور سرو غذا تهیه می شود.
این ظروف بر اساس نوع فرایند تولیدشان به گروه بندی های مختلف تقسیم می شوند : فرایند حرارتی ، دمای پخت ، شفافیت ، نور گذری و درصد جذب آب
خصوصیات قطعات سرامیکی لعاب خورده و یا همان چینی :
دارای ترکیب شیشه ای و سفید رنگ
در صورت اصابت ضربه ای نرم و آرام به قطعه چینی صدایی مانند صدای زنگ به صورت مداوم از آن شنیده می شود
ظروف چینی غیر قابل نفوذ آب هستند و با رنگ های مصنوعی تزیین شده اند (در برخی چینی ها جذب آب بسیار اندک است و مابین ۰٫۲ درصد تا 1 درصد متغیر است )
بررسی های به عمل آمده روشنگر این مسئله است که به علت بالا بودن دمای پخت ظروف چینی (حدود 1400 درجه)
و سطوح صاف و صیقلی که شتشوی آن را راحت می کند ، این ظروف از لحاظ بهداشت ، با کیفیت ترین ظروف جهت مصرف
غذا هستند . لازم به ذکر است پوشش لعاب ظروف چینی تاثیری بر ترکیبات غذا ندارد و می توان این ظروف را هم برای
سرو غذاهای سرد و هم غذاهای گرم به کار برد.
چینی استخوانی ، چینی زجاجی ، پرسلان نرم و پرسلان سخت انواع مختلفی از ظروف چینی لعاب‌دار می باشند که با توجه به خواص فیزیکی ، نحوه پخت و ویژگی ها با هم تفاوت هایی دارند. در این بین بهترین نوع ظروف چینی پرسلان سخت میباشد.دمای پخت پرسلان سخت در مرحله اول بین 980 تا 1000 و در مرحله دوم که دمای کوره لعاب است بین 1360 تا 1420 است.جذب آب در پرسلان سخت بسیار کم میباشد (چیزی در حدود کمتر از 2 دهم درصد) و سفیدی این نوع چینی حدود 75 درصد می باشد.
مهمترین ویژگی‌های ظروف چینی مرغوب
میزان شفافیت ، شوک حرارتی ، میزان تحمل ضربه ، ماندگاری رنگ،لعاب و نقش بر اثر شستشوی مداوم ، سبکی چینی ، قابل استفاده بودن در ماشین ظرفشویی و ماکروفر ، جذب آب کمتر ، رنگ و سپیدی چینی ، میزان سختی لعاب چینی ، خراشیده نشدن چینی بر اساس استفاده مداوم از قاشق و چنگال ، از بارزترین خصوصیات یک چینی مرغوب است.
یک دست ظروف چینی مناسب شامل ظروف صبحانه خوری ، کاسه سوپ خوری ، درب سوپ خوری ، قوری ، گلدان ، نمک و فلفل پاش ، فنجان و نعلبکی ، بشقاب غذاخوری ، بشقاب خورشت خوری ، آبلیمو خوری ، شکردان ، دیس در سایزهای مختلف و ... می باشد.
ساخت ظروف چینی
سفالی که رنگ و لعاب بگیرد تبدیل به چینی می شود.
مواد اولیه تشکیل ظروف چینی فلوسپات و خاک کائولن سیلیس است که در صورت ترکیب با فرمولی خاص تبدیل به خمیری می شود که خمیر کالباس نام دارد.این خمیر پس از طی شدن فرآیندی خاص و به وسیله دستگاه های فرم به ظروف چینی تبدیل می شوند.
در روش بعدی در قالب دوغاب ریخته می شود.و به مدت 1 روز می ماند و بعد از تشکیل خمیر و پوشیده شدن از رنگ و لعاب در کوره قرار می گیرد و پس از پخته شدن در حرارتی حدود 1350 درجه ، عکس برگردان روی ظروف چسبانده می شود و مجددا وارد کوره می شود.
تاریخچه ظروف چینی
تاریخچه تولید ظروف چینی به بیش از 1700 سال قبل باز می گردد و زادگاه این ظروف کشور چین است و بعد از مدتی آوازه این ظروف به کشورهای دیگر هم رسید.امروزه بسیاری ظروف چینی قدیمی و کمیاب در موزه ها معروف جهان نگهداری می شود.
تاریخ صدور ظروف چینی از کشور چین به قرن 8 باز میگردد.و مقصد این صادرات ، منطقه خاورمیانه بود.در ابتدا فقط اشراف و پادشاهان از این ظروف استفاده می کردند ولی کم کم این ظروف جای خود را در بین تجار و بازرگانان هم باز کرد.
در قرن 9 میلادی مرکز تجارت دنیای اسلام بغداد بود و ظروف چینی و ابریشم ، کالاهایی بودند که دارای بیشترین داد و ستد بودند. در سال 1405 تا 1433 یکی از معروفترین دریانوردان چین به نام (جنگ خه) طی مدت 29 سال با سفر به اقیانوس آرام جنوبی و اقیانوس هند ، تجارت خارجی چین را متحول کرد. (جنگ خه) در سفرهایی که به اقصی نقاط جهان داشت ظروف چینی مرغوبی را برای اهدا به همراه می برد و امروزه این ظروف نفیس در موزه های مختلف جهان نگهداری می شود.
فقط در موزه تیکاپی استانبول حدود 13 هزار از این ظروف موجود است،که همگی آن ها متعلق به تولیدات کوره های داخلی است .
در قرن شانزدهم ظروف چینی به کشور پرتقال و در مرحله بعدی به اروپا راه یافت.بعد از جنگ های طولانی مدت هلند به جای پرتقال بر اقیانوس آرام غربی مسلط شد و به بزرگترین مشتری ظروف چینی تبدیل شد. هلند در بین سال های 1636 تا 1639 صدها هزار قطعه و ظروف چینی را خریداری کرد.تمامی این ظروف ساخت شهر (جین ده جن) بود. تفاوت ظروفی که در ( جین ده جن ) تولید می شد با بقیه ظروف در شکل قالب و سبک هنری به کار رفته در آن بود ، که مطابق با سلیقه غربی ها ساخته شده بود.
در ظروفی که از آن دوره به جا مانده است ، نقش هایی از گل لاله وجود دارد که به همراه طرح ها و نقش های سنتی چینی مانند انسان،گل و پرنده جلوه خاصی به این ظروف بخشیده است که مناسب سلیقه اشراف اروپا بوده است. همچنین بسیاری از کشورهای اروپایی پس از خرید ظروف چینی اقدام به کپی برداری از این ظروف کردند. در سال 1755 اروپاییان کائولین یا همان خاک چینی را در خاک اروپا کشف کردند که این مسئله باعث تسهیل روند ساخت ظروف چینی در خاک اروپا شد.در این بین و در قرن هجدهم مبلغان مذهبی که به چین رفت و آمد داشتند مدارک فنی مهمی را از چین به اروپا بردند و بدین ترتیب اروپاییان راز ساخت ظروف چینی را فرا گرفتند و برای اولین بار در سال 1768 اروپاییان ظروف چینی را تولید کردند که مشابه ظروف تولید شده در (جین ده جن) بود.و حتی شهر ( ایزنیک ) در جنوب شرق استانبول ( جین ده جن ) ترکیه نامیده می شد.
منبع : صنایع چینی تقدیس
